Chỉ số xét nghiệm gan nói gì về sức khỏe của bạn?

Xét nghiệm máu đánh giá chức năng gan để phát hiện các tổn thương, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị bệnh gan phù hợp.

Theo BS.CKI Hoàng Đình Thành, Trung tâm Phẫu thuật nội soi và tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, xét nghiệm máu đánh giá chức năng gan là một trong những biện pháp chẩn đoán cận lâm sàng được sử dụng. Được chỉ định để đo lường sức khỏe của gan, kiểm tra nhiễm trùng, theo dõi sự phát triển của bệnh gan, đánh giá tác dụng phụ có thể xảy ra của thuốc điều trị.

Xét nghiệm chức năng gan, kiểm tra mức độ của một số enzym, albumin, protein, đường, chỉ số đông máu, v.v. Khi kết quả cao hơn hoặc thấp hơn giới hạn bình thường, chúng có thể chỉ ra một số vấn đề với gan của bệnh nhân. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm bất thường không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh. Bác sĩ tham gia sẽ đọc kết quả, giải thích ý nghĩa của chỉ số cho bệnh nhân và đưa ra lời khuyên thích hợp.

Một số chỉ số xét nghiệm chức năng gan phổ biến bao gồm các enzym như Alanine transaminase (ALT), Aspartate transaminase (AST), Alkaline Phosphatase (ALP), Gamma-glutamyltransferase (GGT), L-lactate dehydrogenase (LDH)… Nhóm enzym này thực hiện nhiều chức năng khác nhau trong gan và hiếm khi được tìm thấy trong máu. Ở mức độ nhẹ, nồng độ enzym tăng 1-2 lần, mức độ trung bình tăng trên 2-5 lần và trên 5 lần là tổn thương nặng.

Albumin có liên quan đến sức khỏe của gan. Đây là một loại protein quan trọng được tổng hợp ở gan với số lượng khoảng 10,5 gam mỗi ngày. Vai trò của albumin là duy trì áp suất thẩm thấu, vận chuyển các chất, giúp cơ thể chống nhiễm trùng… Nồng độ albumin trong máu thấp hơn bình thường chứng tỏ chức năng gan bị suy giảm.

Chỉ số bilirubin cũng được chỉ định để đánh giá sức khỏe của lá gan. Bilirubin là một sắc tố màu vàng cam được tạo ra bởi sự phân hủy của các tế bào hồng cầu. Hàm lượng sắc tố này trong máu tỷ lệ thuận với nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến gan, thiếu máu,… Để đánh giá sức khỏe của gan, các bác sĩ khuyến khích bệnh nhân xét nghiệm prothrombin để kiểm tra thời gian đông máu. Nồng độ prothrombin tăng khi gan bị tổn thương hoặc trong một số trường hợp do tác dụng phụ của thuốc làm loãng máu.

Bác sĩ Đinh Thành cho biết, với các chỉ số liên quan đến men gan thường không có giới hạn trên. Tùy từng loại bệnh sẽ có những mức độ cụ thể. Tuy nhiên, nếu chỉ số này tăng giảm bất thường sẽ dẫn đến nguy cơ gan bị tổn thương nặng hoặc tế bào gan bị phá hủy hoàn toàn.

Bạn nên làm gì khi số xét nghiệm của bạn bất thường?

Khi nhận được kết quả xét nghiệm bất thường, một số bệnh nhân có thể cảm thấy bối rối. Tuy nhiên, các chuyên gia gan mật khuyên bạn không nên quá lo lắng. Xét nghiệm máu chỉ là một phần của khám lâm sàng. Đây không phải là kết luận cuối cùng về tình trạng sức khỏe.

Bác sĩ sử dụng kết quả xét nghiệm để xác định các bước tiếp theo cần thực hiện. Nếu nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh nền, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm lại vào thời điểm khác hoặc làm thêm các xét nghiệm viêm gan như A, B, C, D, E; xác định tải lượng virus DNA hoặc RNA…

Người bệnh cũng nên làm thêm các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, chụp độ đàn hồi gan (fibroscan), chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI)… để xác định mức độ tổn thương. gan hoặc phát hiện tổn thương gan như ung thư hoặc áp xe gan. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu sinh thiết gan để loại trừ ung thư hoặc để đánh giá nguy cơ xơ hóa và lắng đọng chất béo.

Trong những trường hợp khác, bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc xem xét tiền sử bệnh, các loại thuốc bạn đang dùng (nếu có) để xác định nguyên nhân khiến kết quả xét nghiệm không ổn định. Nếu do tác dụng phụ của thuốc, bệnh nhân sẽ thích nghi với thuốc. Đối với những bệnh nhân có thói quen sử dụng bia rượu, ít vận động, các bác sĩ khuyến cáo nên thay đổi lối sống để cải thiện sức khỏe tổng thể, trong đó có sức khỏe của gan.

Bác sĩ Hoàng Đình Thành khuyến khích bệnh nhân nên đi xét nghiệm máu để kiểm tra sức khỏe của gan định kỳ hoặc theo chỉ định của bác sĩ để kiểm tra hoặc đánh giá tiến triển, có hướng điều chỉnh. Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng và lối sống lành mạnh. Người bệnh không tự ý sử dụng các loại thuốc chưa được khoa học chứng minh hoặc tự chữa bệnh gan tại nhà theo lời mách bảo để bỏ lỡ khả năng điều trị sớm và hiệu quả.

Theo thống kê của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IACR), thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2020, nước ta có khoảng 26.420 ca ung thư gan mới, đứng đầu trong 5 loại ung thư. .

Dựa theo