Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là gì? vai trò của dự trữ bắt buộc đối với nền kinh tế?

điều tiết cung tiền

Tiền dự trữ là một công cụ quan trọng được sử dụng để kiểm soát lượng cung tiền của chính phủ. Việc tăng hoặc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc sẽ ảnh hưởng đến khối lượng tiền xu đang lưu hành.

Ví dụ, anh A mang 100.000 đồng đến ngân hàng. Theo quy định, ngân hàng phải giữ lại 1%, tức 1.000 đồng. Còn lại 99.000 đồng đã được vay. Điều này có nghĩa là 99.000 VND này đã được đưa vào lưu thông. Giả sử rằng Mr. B vay 99.000 đồng này rồi gửi vào Ngân hàng B. Ngân hàng B giữ 990 đồng (có thể coi là 1.000 đồng) và cho vay 98.000 đồng còn lại. Bây giờ, từ 100k ban đầu, tổng số tiền sinh ra là 99.000 + 98.000 = 197.000 VND. Cũng như vậy, thông qua hoạt động cho vay, lượng tiền cung ứng do các ngân hàng cấp hai tạo ra sẽ tăng lên.

Tuy nhiên, nếu chính phủ tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, lượng tiền mà mỗi ngân hàng tạo ra sẽ giảm xuống.

Chẳng hạn, giả sử tỷ lệ dự trữ bắt buộc tăng lên 10%, ngân hàng A sẽ phải dự trữ tối đa 10.000 đồng thay vì 1.000 đồng như trước đây. Số tiền vay chỉ 90.000đ. Nếu đem số tiền này gửi vào ngân hàng B thì số tiền dự trữ sẽ là 9000 đồng. Cùng với đó, lượng tiền trong lưu thông chỉ còn 81.000 đồng thay vì 98.000 đồng như trước.

Từ đây có thể thấy rằng sự thay đổi của tỷ lệ dự trữ bắt buộc có tác động lớn đến mức cung tiền. Tuỳ theo cách thức thay đổi sẽ tạo ra những tác động tích cực hay tiêu cực đến tình trạng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu chính phủ tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc thì vốn khả dụng của doanh nghiệp sẽ giảm. Điều này cũng ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh. Ngược lại, khi chính phủ giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc thì cung tiền tăng lên, doanh nghiệp tiếp cận vốn tốt hơn. Lúc này, các hoạt động kinh doanh cũng được khuyến khích mở rộng.